Współcześnie wiadomo, że zabiegi operacyjne, które są wykonywane w obrębie jamy brzusznej, klatki piersiowej, czaszki i na układzie kostnym (w szczególności arkoz ą ogólną) są związane z dużym ryzykiem powikłań pooperacyjnych oraz z zaburzeniami czynności fizjologicznych organizmu. Dlatego też na oddziałach zabiegowych prowadzi się fizjoterapię zarówno przedoperacyjną jak i pooperacyjną. Fizykoterapia jest powszechnie stosowana, jako terapia zapobiegająca powikłaniom sercowo-naczyniowym i oddechowym. Dodatkowo przyśpiesza gojenie uszkodzonych tkanek. Leczenie obejmuje takie zajęcia fizykoterapii jak ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia przepony, mięśni międzyżebrowych oraz mięśni brzucha. Stosuje się także masaż klatki piersiowej oraz ćwiczenia ogólno-usprawniające i wysiłkowe. W okresie pooperacyjnym w zakresie fizykoterapii wprowadza się też ćwiczenia skutecznego kaszlu, systematyczne ćwiczenia kończyn dolnych zapobiegające zastojowi krwi żylnej, inhalacje, drenaż limfatyczny czy różne formy terapii uciskowej. Po operacji istotna jest szybka pionizacja chorego, która poprawia wydolność wielonarządową.
Jak wykorzystywana jest fizykoterapia w leczeniu trudno gojących się ran?
Często przyczyną trudno gojących się ran jest problem z zaburzeniem przepływu krwi bądź mikrokrążeniem. W takiej sytuacji to właśnie zabiegi fizykoterapeutyczne mogą być skuteczne. Obecnie fizykoterapia jest wykorzystywana nie tylko podczas rehabilitacji, ale także jako sposób leczenia takich ran jak np. odleżyny. W takich wypadkach wykorzystywane są takie metody metod fizykoterapeutyczne jak:
- elektroterapia (stymulacja elektryczna zwiększa syntezę kolagenu oraz usprawnia przepływ krwi),
- fototerapia (przynosi efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny, poprawia ukrwienie tkanek oraz pobudza procesy regeneracyjne),
- magnetoterapia (stymuluje syntezę kolagenu oraz przyspiesza angiogenezę) oraz
- sonoterapia (powoduje pobudzenie syntezy protein, DNA oraz ATP).
W Polsce dostępne są takie metody elektroterapii jak galwanizacja, mikroprądy czy stymulacja wysokonapięciowa. Z kolei do najczęściej stosowanych metod fototerapii zalicza się laseroterapię, ledoterapię oraz światło spolaryzowane. Nie ulega wątpliwości, że zabiegi fizykoterapeutyczne powinny być nieodzownym elementem w leczeniu ran trudno gojących się. Stosowanie fizykoterapii jest zalecane również w leczeniu pacjentów po urazach narządu ruchu czy w leczeniu skolioz. Istotne jest, że fizjoterapia może być samodzielną metodą leczenia lub też uzupełnieniem farmakoterapii i leczenia operacyjnego. Zabiegi fizykoterapeutyczne są podstawę rehabilitacji i profilaktyki. Zabiegi tego rodzaju zalicza się do tzw. naturalnych metod leczniczych, które jednak zostały dowiedzione naukowo i na takiej podstawie rozwinięte.
Jakie są zalety stosowanych zabiegów w leczeniu ran trudno gojących się?
Zastosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych w różnych ich wariantach jest przede wszystkim bezpieczne, nieinwazyjne, ekonomiczne oraz możliwe do zastosowania w placówce medycznej, jak i w warunkach domowych.